Fantasie-Ridderorden

 

Ridders en ridderorden hebben sinds hun ontstaan in de Middeleeuwen altijd tot de verbeelding gesproken. Tegenwoordig bestaan nog tientallen van deze orden, de meeste met fantastische namen, die stuk voor stuk claimen de rechtstreekse nazaten te zijn van de orden die zijn ontstaan tijdens de kruistochten.
Van twee orden is die claim onomstreden: de Johanniter Orde en de Souvereine Militaire Orde van Malta. Beide orden zijn tegenwoordig over de hele wereld actief, onder meer op het gebied van verzorging van zieken en ouderen. Deze beide orden bestaan ook in Nederland; hun lidmaatschap staat alleen open voor leden van de Nederlandse adel, respectievelijk protestanten en katholieken.
Voor mensen die deze achtergrond niet hebben zijn door veelal handige zakenlieden en charlatans eigen ridderorden bedacht. Qua naam lijken dezen veelal op de Johanniter of de Maltezer orden en ze claimen stuk voor stuk eenzelfde rijke historie te hebben.

Feitelijk zijn de meeste van deze fantasie-ordes niet meer dan een bron voor inkomsten voor de oprichters. Voornamelijk egotrippers en naïevelingen worden aangetrokken door prachtige kledij, blinkende onderscheidingen en imponerende titels. Daarnaast verkoopt een aantal orden 'diplomatieke paspoorten' die overigens geheel waardeloos zijn, maar voor sommigen toch reuze interessant.

Enkele spraakmakende buitenlandse ordes zijn:

In Nederland zijn enkele tientallen van deze orden actief of zijn actief geweest. Een aantal van hen had slechts enkele leden en heeft zich altijd buiten de publiciteit weten te houden, een aantal van hen is iets groter geworden (enkele tientallen leden) en een enkeling is (onder meer als gevolg van moord en grootschalige oplichting) bijzonder omstreden geraakt.
Een (bij lange na niet volledige) opsomming (in willekeurige volgorde):

Vanuit een aantal ridderordes is daarnaast opgericht het Nederlands Laureaat van de Arbeid, die tot op zekere hoogte eenzelfde functie had.

Binnen de Vrijmetselarij is ook een aantal 'ridderorden' ontstaan. Deze orden zijn uitsluitend toegankelijk voor vrijmetselaren die al een reeks andere graden hebben doorlopen. Zo heeft de vrijmetselarij bijvoorbeeld een Ridderorde van St. Jan en een Maltezer Ridderorde. Voorts is een aantal vrijmetselaren ook actief in niet-maçonnieke ridderorden. 

home