Jaarverslag 2000

Bijlage 1 van de Beschrijvingsbrief
Jaarverslag van het Hoofdbestuur over het kalenderjaar 2000

1. Samenstelling van het Hoofdbestuur.
In de samenstelling van het Hoofdbestuur deden zich enkele wijzigingen voor.
Br\ drs B. Sarphati werd als Grootmeester opgevolgd door Br\ mr P.G. Roodhuyzen, tot 24 juni 2000 Gedeputeerd Grootmeester. Aan de beurt van aftreden waren vervolgens de Bbr\ dr. J.C. Sanders en mr J. Hollander. Als nieuwe leden werden geïnstalleerd de Bbr\ dr. J.L. Swarte, mr. I.F. Faneyte en drs. J.D. van Rossum.
2. Vergaderingen van het Hoofdbestuur.
Het Hoofdbestuur kwam 10 maal in vergadering bijeen.
Belangrijke punten van bespreking waren:
- voorlichting en public relations;
- toekomstverkenning;
- Beleidsplan voor de Orde;
- verhouding tussen Orde en loges;
- de Verzamelingen van de Orde;
- auteursrecht ritualen;
- leerstoel;
- huisvesting;
- Algemeen Maçonniek Tijdschrift (AMT).
3. Grootoosten.
Tijdens de vergadering van het Grootoosten op 24 juni 2000 werden verkiezingen gehouden voor leden van commissies en fondsen en werden o.a. de financiële stukken besproken. Erkenning van een aantal Oost-Europese Grootloges is uitgesproken.
Een verslag van het Grootoosten van 24 juni is opgenomen in het Bulletin 2000.
4. Sint Jan-Grootloge 24 juni 2000.
Deze Sint Jan-Grootloge had, evenals het Grootoosten, op 24 juni 2000 plaats in het Jaarbeurs Congrescentrum te Utrecht. In verband met de installatie van een nieuwe Grootmeester mochten wij ons verheugen in veel belangstelling uit het buitenland. Onder anderen waren aanwezig: Sir John Welch, Gewezen 1e Grootopziener van the United Grand Lodge of England, Paul Geisen, Grootsecretaris van de Grootloge van Luxemburg, Giuseppe Malignano Stuart en Guiseppe Anania, Grootsecretaris en 2e Grootopziener van het Grootoosten van Italië, Claude Charbonniaud, Yves Trestournel en Jean-Claude Tardivat, Grootmeester, Grootsecretaris en Grootofficier van de Nationale Grootloge van Frankrijk, Alfred Koska, Friedrich Wilhelm Schmidt en John Woodhouse, Grootmeester, Gedeputeerd Grootmeester en Vertegenwoordiger van de Vereinigte Grosslogen von Deutschland, Paul Cosyns, Louis de Bouvère en Jan Corbet, Grootmeester, Grootsecretaris en Gewezen Grootmeester van de Reguliere Grootloge van België, Johan Vasiljevic en Mladen Vratonjic, Grootmeester en Grootsecretaris van de Reguhere Grootloge van Joegoslavië, Pavel Sebek, Grootmeester van de Grootloge van de Republiek Tsjechië, Haluk Sanver, Grootsecretaris van de Grootloge van Turkije, Geoffry Cox en Keith Van Driel, Gewezen Grootceremoniemeester en Gewezen 2e Groot-Deken van de Grootloge Van West-Australië, Jacques Vos, Gedeputeerd Grootmeester van de Grootloge van Zwitserland Alpina, Sotinos Pavaschos, Assistent Grootsecretaris van de Grootloge van Griekenland, Rob Heiden Heimer, Officiële vertegenwoordiger van de Grootmeester van de Grootloge van de Staat Israël
Van ons Grootoosten:
R.J. Kort, R.W. van Kanten en B.E. Lochem, Provinciaal Grootmeester, Provinciaal Grootredenaar en Gewezen Provinciaal Grootmeester van de Provinciale Grootloge van Suriname, Jacques Prins, Gedelegeerde van het Hoofdbestuur voor de "Eendracht Maakt Macht" Nr 88 te Johannesburg.
5. Grootsecretariaat.
Geen mutaties.
6. Cultureel Maçonniek Centrum ‘Prins Frederik’.
In 2000 kwam de eerste versie van een electronische catalogus gereed. Die kan nu geraadpleegd worden door bezoekers van de bibliotheek. Aan een verbetering wordt gewerkt, ook zal binnenkort de catalogus op afstand electronisch geraadpleegd kunnen worden.
Een en ander is mogelijk gemaakt dankzij de subsidies die van en via de Stichting Vrienden van de Verzamelingen van de Orde werden verkregen.
In 2000 trad het bestuur als gastheer op voor de jaarlijkse conferentie van conservatoren van maçonnieke musea en bibliotheken.
Ook dit jaar werd het CMC weer bezocht door ca. 1000 bezoekers, exclusief de bezoekers tijdens Open Monumentendag.
7. Aantal loges.
het aantal loges in Nederland nam toe met één tot 145 als gevolg van de installatie van de loge De Korenaar. De Provinciale Grootloges bleven onveranderd: 3 loges in Suriname, 5 loges op de Nederlandse Antillen en Aruba, 7 loges in Zimbabwe en de loge "Eendracht Maakt Macht in Johannesburg, Zuid-Afrika.
8. Vrijmetselaarskringen.
Het aantal Vrijmetselaarskringen bleef gelijk: 8.
9. Het ledental der Orde per 1 januari 2001
 

	aantal leden 1/1/2000	aanneming	wederopname	affiliatie	totaal bij	overleden	opzegging	opzegging HB	ontzetting HB	affiliatie	totaal af	aantal leden 1/1/'01
Nederland	5.790	209	14	11	234	149	124	14	0	4	291	5.736
NA/Aruba	229	5	0	0	5	4	2	3	0	0	9	234
Suriname	123	3	0	0	3	5	2	0	0	0	7	110
Zuid-Afrika	45	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	45
Zimbabwe	261	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	247
Totaal	6.488	217	14	11	242	158	128	17	0	4	307	6.372

Van Zimbabwe geen mutaties ontvangen, deze Provinciale Grootloge geeft slechts totalen op.
10. Leerstoel.
In het najaar van 2000 werd de heer dr. A.W.F.M. van de Sande benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Leiden met als leeropdracht "Vrijmetselarij als geestesstroming en sociaal-cultureel Europees verschijnsel".
Deze leerstoel is mede mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van de Stichting Maçonniek Studiefonds.
11. Van verschillende organen van de Orde werden de volgende verslagen ontvangen.
a. Wetscommissie
Doordat de Z\ A\ Br\ mr. I.H. Schuilwervye als redenaar werd opgevolgd door de Z\ A\ Br\ J.W. Treffers is daardoor het voorzitterschap van de Wetscommissie op laatstgenoemde Br\ overgegaan. Tijdens het Grootoosten 1999 [moet zijn 2000!] werden de Bbr\ J.H.W.Rullmann en mr J.F. Welle Donker herbenoemd als lid van de commissie.
Het Hoofdbestuur heeft de Wetscommissie om advies gevraagd voor de aanpassing der model-statuten voor de loges aan de nieuwe wetgeving van de Orde. Het advies is nog niet afgerond, omdat er nog een juridisch probleem ligt dat eerst naar behoren moet worden opgelost
b. Raad van Discipline
Tijdens het Grootoosten 2000 werden de Bbr\ mr. J.H.W. Rullmann en mr. J.F. Welle Donker herbenoemd als lid van de Wetscommissie. Zij hebben uit dien hoofde zitting in de Raad van Discipline. De Bbr\ mr. A.A.M. Hesseling, drs. E. Vooijs en mr.drs. C.O.W. Dubbelman werden als lid van de Raad van Discipline herbenoemd
De Raad is éénmaa1 in zitting bijeen geweest en wel op 28 oktober 2000 in Den Haag ter afdoening van een beroep, dat was ingesteld tegen een besluit van het Hoofdbestuur. De Raad heeft in deze zaak uitspraak gedaan. Naar aanleiding van deze uitspraak is de Raad verzocht, om deze uitspraak ambtshalve te willen herzien; ten tijde van het opmaken van dit verslag is deze herziening nog niet afgerond.
In 1998 was een beroepszaak bij de Raad aanhangig gemaakt. Op verzoek van de betrokkene was de behandeling uitgesteld en op voorstel van de betrokkene is de Raad thans doende om deze beroepszaak in eerste instantie schriftelijk af te doen
c. Comité voor Advies en Bijstand aan Werkzoekenden
Gedurende de verslagperiode daalde bet aantal verzoeken om arbeidsbemiddeling wederom ten opzichte van het vorige jaar. Evenals in de drie voorgaande jaren werden in voorkomende gevallen de gemaakte advertentiekosten in het AMT, voor zover het leden van de Orde betrof, gedragen door het Van Marenfonds
Omdat in de meeste gevallen door de betrokkenen werd verzuimd om mededeling te doen van de eventueel bereikte uitslag, zijn de resultaten van de activiteiten van het Comité grotendeels onbekend
d. Algemeen Maçonniek Tijdschrift
e. Commissie Jeugd
De samenstelling van de Commissie Jeugd per 1 januari 2001 komt overeen met die als vermeld in het Bulletin 2000
Aan de Commissie zijn toegevoegd de Bbr\ Peter Arbouw en Peije van Klooster. Voor de afgevaardigden van de VSKV zijn in de plaats gekomen Bas Arbouw en François Damave.
De Commissie Jeugd is in 2000 voortvarend verder gegaan met de werkzaamheden. Nieuwe plannen werden ontwikkeld zoals lesbrieven voor het voortgezet onderwijs, contacten per e-mail met Jonge Broeders en een eigen website. Hopelijk leidt dit in 2001 tot resultaten.
Op 25 en 26 maart 2000 heeft het bekende en traditionele Themaweekend plaatsgevonden.
Evenals in voorgaande jaren heeft ook dit jaar het weekend plaatsgevonden in Recreatiecentrum "De Korte Vliet" in Leiden. Dit keer was het onderwerp GEEN PLAATS VOOR KOSMOPOLIETEN. Een onderzoek naar waarden van deze tijd. De inleiding werd verzorgd door de heer Van de Broek, zelf kosmopoliet. De belangstelling ten opzichte van het jaar 1999 was gegroeid tot 30 en bestond voornamelijk uit VSKV’ers.
Dit jaar was dit Symposium voor Jonge Broeders (tot 40 jaar) niet alleen voor hen bestemd, maar ook voor belangstellenden. Daarvan is gebruik gemaakt waarover de Commissie tevreden is. Op 7 oktober 2000 hebben ongeveer 50 Broeders en genodigden geluisterd naar een inleiding van Br\ Rinus van Warven. Hij vertelde het sprookje van de Wildeman. Hierin komt het zoeken naar waarheid en geluk naar voren Pijlers waarop de Vrijmetselarij steunt.
Na de inleiding werd met elkaar goed gecompareerd.
Zoals hiervoor naar voren is gebracht heeft het themaweekend voor de jeugd 30 deelnemers gehad en voornamelijk VSKV’ers. Er is ook gezegd dat dit een groei is geweest ten opzichte van 1999. Maar vergeleken met een paar jaren geleden betekent het aantal van 30 wel een achteruitgang.
Hoewel op zich niet verantwoordelijk voor de VSKV (een zelfstandige vereniging), meent de Commissie toch haar zorg te moeten uitspreken over de toekomst van de VSKV. De Commissie meent dat een deel van de teruglopende belangstelling voortvloeit uit een verminderde belangstelling voor de VSKV zelf. Het ledenaantal geeft dat landelijk ook te zien. Naast alle rapporten van Commissies en Organisaties over de toekomst van de Orde en de wijze waarop aan voorlichting moet worden voldaan is naar het oordeel van de Commissie de Orde zelf en de leden de eerst-aangewezenen om kinderen, kleinkinderen te attenderen op het bestaan van bijvoorbeeld de VSKV. De normen en waarden die de Orde voorstaat kan een vervolg hebben in de VSKV. Maar daarvoor moet deze vereniging wel de middelen krijgen van (nieuwe) aanwas. Maar ook daarop volgend de noodzakelijke (voorlichtings)middelen voor de Commissie Jeugd. Dan is er ook weer meer aarde te ontginnen voor de Commissie Jeugd. Met elkaar moeten wij ervoor zorgen dat de graankorrel in vruchtbare bodem valt.
De Commissie zou het aanbevelenswaardig vinden als vanuit het Hoofdbestuur van de Orde erop gewezen wordt dat de VSKV een eigen plaats in de Orde heeft en dat het voortbestaan van deze Vereniging bestendigd wordt.
f. Voorlichting
In het begin van het Verslagjaar kwamen de nieuwe folder en de nieuwe brochure "Vrijmetselarij in deze tijd" gereed. dankzij de bijdragen van enkele deskundige Bbr\ .
In februari organiseerde de Commissie Voorlichting een bijeenkomst met logevoorlichters, zoals deze ook 3 jaar eerder werd gehouden.
Zoals bekend, hebben de leden van de Commissie Voorlichting in augustus 2000 hun functies neergelegd.
Het Hoofdbestuur heeft besloten (deels externe) deskundigen in te schakelen, voorlopig op ad-hoc basis voor bepaalde zaken.
Nadat al in het recente verleden, door bemiddeling van onze gewezen Grootmeester, Br\ drs. B. Sarphati, de heer F. Houterman de Orde nuttige adviezen had gegeven, is opdracht gegeven aan het Bureau Veldkamp Marktonderzoek om na te gaan hoe audiovisuals over de Vrijmetselarij op buitenstaanders overkomen. Het rapport van dit bureau is inmiddels naar de loges gezonden.
Wat de praktische zaken betreft, handelt het Grootsecretariaat alle aanvragen van loges en van buitenstaanders om folders, brochures en ander informatiemateriaal af en regelt het de uitleen van de tentoonstellingspanelen.
Voor zover mogelijk, verleent het CMC medewerking aan bijzondere exposities, bijvoorbeeld ter gelegenheid van een jubileum van een loge.
Het Hoofdbestuur kent subsidies toe voor bijzondere evenementen die de public relations van de Orde ten goede komen. Zulks evenwel alleen op basis van een vooraf ingediend plan met begroting.
g. Stichting Maçonniek Studiefonds.
De voorzitter, Br\ dr.ir.P. Richardus heeft in verband met zijn leeftijd zijn plaats beschikbaar gesteld. Na het Grootoosten 2000 werd zijn plaats ingenomen door drs. N.J. Krever, tot voorheen vice-voorzitter. Br\ M.C. Leunk werd vice-voorzitter. In de door het vertrek van Br\ Richardus beschikbaar gekomen bestuursplaats werd tijdens het Grootoosten benoemd voor een periode van vijf jaar Br\ dr.J.C. Sanders, tot dan de vertegenwoordiger van het
Hoofdbestuur der Orde in de Stichting. In zijn plaats benoemde het Hoofdbestuur der Orde Br\ drs. K.Sissingh. Br\ R.H.A.Zemmaer werd voor een periode van vijf jaar herbenoemd.
De samenstelling van het College van Regenten per 31 december 2000 die is vermeld in het Bulletin 2000.
Het Bestuur kwam in het verslagjaar tweemaal in vergadering bijeen. Daarnaast waren er veelvuldig tussentijdse contacten over diverse zaken, met name over de nieuwe Statuten van de Stichting.
Een delegatie van de Stichting heeft met een delegatie van het Hoofdbestuur der Orde gesproken over medefinanciering van de nieuwe leerstoel aan de Leidse Universiteit.
Op 23 mei 2000 zijn ten overstaan van notaris Br\ Mr Jan Welle Donker te Utrecht de nieuwe Statuten van de Stichting verleden. Naast een volledige aanpassing van de 'ouderwetse' statuten is de wijziging waar het in wezen om ging, de uitbreiding van de doelgroep. Naast het steun verlenen aan kinderen van Vrijmetselaren, is het College van Bestuur nu bevoegd om dit doel uit te breiden in die zin, dat:
a de doelgroep kan worden uitgebreid tot Vrijmetselaren en hun naasten voor het volgen van een opleiding, en
b steun kan worden verleend aan de bevordering van studie omtrent het ontstaan en de ontwikkeling van de Vrijmetselarij.
Door bet Sjaerdernaleen werden in het verslagjaar drie pensies (studiebeurzen) voor de "Staak Blomberg" verleend. Het recht op begeving van deze pensie berust bij het Bestuur van de "Stichting Maçonniek Studiefonds", die daartoe een bindend voorstel doet aan burgemeester en wethouders van de gemeente Franekeradeel, die de z.g. provisoren van de Stichting "Het Sjaerdemaleen" zijn.
Voor het studiejaar 1999-2000 genoten 24 beneficianten per 1 januari 2000 een studielening. Na 1 Januari 2000 werden geen nieuwe studieleningen voor het studiejaar 1999-2000 meer verstrekt, zodat het studiejaar 1999-2000 eveneens werd afgesloten met 24 beneficianten. Hiervan behoefden aan het eind van het studiejaar 11 beneficianten geen verdere studiesteun.
Eén van de beneficianten heeft - conform de nieuwe doeleinden - een schenking gekregen voor het mogelijk rnaken van het uitgeven van een handelseditie van zijn dissertatie over een maçonnieke Russische schrijver/uitgever.
Voor het studiejaar 2000-2001 werd de studiesteun voor 13 beneficianten verlengd. Voorts werd aan 7 nieuwe beneficianten een studielening verstrekt. Op één aanvraag werd afwijzend beschikt, omdat het geen kind, c.q. naaste, van de aanvrager betrof. Het verslagjaar werd daarmee afgesloten op 20 beneficianten, waarvoor in totaal voor het studiejaar 2000-2001 aan studieleningen een bedrag van ƒ 79.700,= is toegekend.
Het kapitaal van het Maçonniek Studiefonds (passiva verminderd met reserve) bedraagt ƒ 8.5 mln. De uitstaande studieleningen zijn ca. ƒ 1.5 mln. Het batig saldo over 2000 was ƒ 263.000.
h. Stichting Van Marenfonds
Aan de in bet Bulletin 2000 vermelde bestuursleden moet worden toegevoegd Br\ A.W.G. van der Hoogen (belast met speciale taken).
In het afgelopen jaar werd afscheid genomen van de Bbr\ P. van Veen, M.G. Heckman en F. Immink. Zij hebben vele jaren lang in het Dagelijks Bestuur veel werk verzet. Het Bestuur is hen dan ook zeer erkentelijk voor hun inzet en betrokkenheid. Als regiovoorzitter volgde Br\ Reuter de aftredende Br\ Lucas op. Ook hem is het Van Marenfonds veel dank verschuldigd.
Statutair kan het Van Marenfonds alleen Broeders en hun verwanten in de eerste graad financieel bijstaan. Hiervan wordt ook niet afgeweken.
Er bestaat echter een personele unie tussen het VMF en het Jacob Meijers’fonds, het Dubbeltjesfonds, het Van Tongerenfonds en het fonds De Drie Lichten. Laatstgenoemde vier stichtingen hebben geen eigen bestuur, maar worden geadministreerd en beheerd door het VMF.
Met name het fonds De Drie Lichten heeft met toestemming van het Hoofdbestuur, ruimere uitkeringsmogelijkheden gekregen dan alleen steun aan in Indonesië voor de soevereiniteitsoverdracht woonachtig geweest zijnde leden van onze Orde en hun verwanten.
Uit dit fonds kan steun worden gegeven aan bijvoorbeeld andere Grootmachten of aan maçonnieke instellingen als de Vrienden van Verzamelingen der Orde.
Het VMF doet voornoemde giften uitsluiten via het fonds De Drie Lichten.
Het is dus bepaald niet zo dat het VMF afwijkt van haar statuten en haar door alle Broeders bijeengebrachte gelden oneigenlijk zou besteden.
Een aantal Broeders heeft hierover vragen gesteld, vandaar deze uitvoerige toelichting.
In de vergaderingen van het Dagelijks Bestuur vertegenwoordigt Br\ J. Engelberts de "De Veer Stichting", waarmede uitstekend wordt samengewerkt.
Met het Bestuur van het Maçonniek Studiefonds is afgesproken om de steunverlening beter op elkaar af te stemmen. Voor beide fondsen hebben vele Loges thans één en dezelfde functionaris, die zich met financiële en immateriële steunverlening bezig houdt. Overigens bestaat de indruk dat niet alle Broeders voldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden die beide fondsen kunnen bieden. Beide besturen streven ernaar hierin verbetering te brengen.
Het Van Marenfonds blijkt duidelijk in een behoefte te voorzien. Op jaarbasis wordt ruim 3 ton uitgekeerd. Dit kunnen giften, leningen of zomer- en winteruitkeringen zijn. Uit privacy-overwegingen worden namen van begunstigden uiteraard niet bekend gemaakt. Naast financiële hulp vanuit loges met een eigen liefdefonds of steunfonds kan via het Van Marenfonds ook daadwerkelijk steun aan broeders in nood en aan hun verwanten worden gegeven.
De jaarlijkse Kerstactie middels acceptgirokaarten levert een vrij stabiele bron van inkomsten op. Het VMF is voor de donaties van de Broeders zeer erkentelijk.
Overigens zou het Van Marenfonds, als ze alleen afhankelijk zou zijn van deze bijdragen, jaarlijks circa een kwart miljoen gulden minder kunnen uitkeren.
Mede dankzij de rente op gevormd vermogen en dankzij ontvangen legaten, erfenissen en extra donaties kan het VMF het uitkeringsbeleid nu en in de toekomst blijven voortzetten.
Mede op verzoek van het Hoofdbestuur van de Orde zijn de regiovoorzitters van het VMF regelmatig op bijeenkomsten van hun Regioconvent aanwezig.
Op Internet kunt u onder Home Page van de Orde een verwijzing vinden naar het Van Marenfonds.
Het 75 jarig bestaan van het Van Marenfonds was aanleiding om een extra uitkering aan begunstigden te doen. Een feestelijke, maar kostbare, viering leek het Bestuur met gepast.
Het Van Marenfonds heeft geen betaalde medewerkers in dienst. Alle werkzaamheden worden verricht door Broeders, die belangeloos en geheel vrijwillig vaak veel tijd en energie besteden aan hulpverlening voor hen die in kommer en nood verkeren. Een bijzonder woord van dank aan al deze Broeders, zonder welke het Van Marenfonds niet zou kunnen functioneren, is hier zeker op zijn plaats.
De gezamenhjke fondsen bebben een vermogen van ƒ ...
i. Stichting Maçonniek Bouwfonds
Het vermogen van het Bouwfonds is ca. ƒ 1,6 mln. en bestaat uit uitstaande leningen en banksaldi.
Het batig saldo over 2000 ad ƒ 49.000 is toegevoegd aan het Amortisatiefonds nieuwe stijl dat met de afdracht van de leden wordt gebruikt om aan leningnemers uit te keren.
 
Jaarrekening 2000
Bijlage 2 van de beschrijvingsbrief
I. Rekening van Baten en Lasten Gewone Dienst.
 

	uitkomst 2000	begroting 2000	uitkomst 1999
Baten
Bijdragen Loges	598.313	595.000	597.765
Inkomsten uit Beleggingen	153.227	170.000	176.765
Vergoeding Medegebr. Gebouw	58.499	49.000	53.732
Inkomsten Belegde Opbrengst Logegebouw	348.488	340.000	344.750
Totaal Baten	1.158.527	1.154.000	1.173.012
Lasten
Algemeen
Bestuur, Commissies, Grootoosten	89.954	90.000	109.392
Buitenlandse Reizen en -Contacten	13.771	10.000	11.954
Grootsecretariaat en Thesaurie
Salarissen en Soc. Lasten	278.781	268.000	265.707
Pensioenlasten Personeel	63.216	70.000	62.399
Overige Kosten	65.009	70.000	72.276
Ordegebouw
Huur Prinsessegracht	197.671	197.700	191.914
Kosten Bewoning	100.895	95.000	99.755
Bijdrage Exploitatie Bibliotheek	170.000	170.000	170.000
Overige Kosten
Voorlichting	102.994	105.000	97.111
Drukwerk	18.669	18.000	19.762
Automatisering	9.141	10.000	9.447
Commissie Jeugd	10.323	15.000	10.927
Diverse/Onvoorzien	48.173	30.000	29.608
Totaal Lasten	1.168.627	1.148.700	1.152.252
Batig c.q. nadelig saldo	- 10.100	+ 5.300	- 20.760

Toelichting
a. Op de peildatum 1-1-2000 waren 5.790 leden ingeschreven

De afdracht bedroeg f 100,- of           f  579.000
Verschillen met loges, 6 leden, of               f .600
                                                           f 578.400
Afdracht Ned. Antillen                           f 19.913
                                                           f 598.313

-reiskosten hoofdbestuur f 25.058
-representatie en vergaderkosten f 15.536
-commissies f 2.762
-Grootoosten f 46.598

-porti- en telegramkosten f 22.755
-telefoon f 9.088
-fotokopieerapparaat f 10.465
-kantoorbenodigdheden f 11.656
-overige kosten f 11.045

Toelichting:
Door een andere opzet van de redactie zijn in 2000 meer redactionele kosten gemaakt dan begroot, hiertegenover staat een verlaging van de drukkosten o.a. door electronische aanlevering van de kopij. 
III. Verzamelingen
 

Home